Alüminyum alaşımları, hafif ve işlenebilir olduğundan, bir çok endüstriyel alanda çok çeşitli ürünlerin üretilmesinde kullanılır. Makine parçalarından elektronik aletlerde, otomotiv ürünlerinden mutfak gereçlerine kadar çok çeşitli kullanımı mevcut. Bu yazımda, alüminyum alaşımların genel özellikleri hakkında genel çerçevede özellik tablosuna değineceğim.

Alüminyum Alaşımların Özellikleri

13 atom numaralı alüminyum elementi (Al), yeryüzü kabuğunun %8’ini(wiki) oluşturan yumuşak bir elementtir. Oksijen (O) ve silikon(Si)’dan hemen sonra en bol bulunan 3. elementtir. Alüminyum yumuşak bir metal olduğundan, levha, profil ve çubuk ürünleri yapımında kullanılır. Farklı alaşımları ile mukavemet, işlenebilirlik ve ısıl işlem gibi özellikleri değiştirilerek uygun materyal elde edilir. Elde edilen bu yeni alaşımlar özelliklerine göre sınıflara ayrılmış ve kendi içinde bir notasyona atanmıştır.

1xxx Serisi Alüminyum Alaşım

%99 saf alüminyumdan meydana gelen bu seri, silikon ve demir içerir. Saf alüminyum oldukça sünektir ve bu sebeple daha çok elektrik ve kimya endüstrilerinde tercih edilir. Kolayca şekil verilebilir olması ve korozyon direncinin yüksek olmasına karşın düşük mekanik özellikler sunar. 1000 serisi alüminyum alaşımlarına elektrik baraları ve soğutma ızgaralarında sıkça rastlanır.

2xxx Serisi Alüminyum Alaşım

İçerisinde %5-6 oranında bakır bulunan 2bin serisi alaşımlar, bakırın işlenebilirliği ile çok iyi bir işlenebilirliğe sahip. Isıl işlem ile yumuşak çelik mekanik özelliklerine benzer özellikler kazandırılabilir. Fakat korozyon direnci,kaynak ve lehimlenebilirlik özellikleri oldukça zayıftır. Bu yüzden bu seri alaşımlarda genellikle kaplama kullanılır.

3xxx Serisi Alüminyum Alaşım

İçindeki manganez ile çok iyi şekillendirilebilirlik kabiliyetine sahip olurlar. Isıl işlemsiz az/orta mukavemetli işlerde kullanılır.

4xxx Serisi Alüminyum Alaşım

Düşük erime noktasına sahip 4bin serisi alaşımlar, ihtiva ettiği silikon ile kırılganlıktan uzaklaşırlar. Düşük erime noktasına sahip olmaları nedeniyle genellikle kaynak telllerinde sıkça görülür.

5xxx Serisi Alüminyum Alaşım

İçerdiği magnezyum ve manganez bu seriye yüksek mukavemet ve form kabiliyeti sağlar. Korozyon direncininde yüksek olması nedeniyle denizcilik ve taşımacılık alanında kullanılır.

6xxx Serisi Alüminyum Alaşım

Alüminyum alaşımlarının görece en çok çeşitliliğe sahip 6bin serisi, ısıl işlem ile bir çok mukavemet özelliklerine ulaşabilir. Genellikle orta mukavemet sunar, çok iyi şekillendirme kabiliyetine sahiptir ve korozyon direnci yüksektir.

7xxx Serisi Alüminyum Alaşım

Çinko, bakır, krom ve magnezyum içeren seri yüksek mukavemet alüminyumu olarak bilinir ve ısıyla mukavemet özellikleri artırılabilir. Ortalama bir işleme kabiliyetinde yüksek mukavemete sahip olurlar. Isıl işlem görmemiş 7075-O alaşımı 140MPa akma dayanımına sahipken, T651 ısıl işlem görmüş alaşım 500MPa akma dayanımına sahiptir. Havacılık, denizcilik, otomotiv ve savunma sanayinde uygulamaları bulunur.

Bu yazıda alüminyum alaşımların genel özellikleri nelerdir kısaca bahsettik.

Diğer Alüminyum Alaşımları Seçim Kriterleri yazımda seçim kriterleri hakkında genel bilgi verip uygulamalara değindim.