
Önceki Alüminyum Alaşımların Genel Özellikleri yazımda alüminyum alaşım serileri hakkında genel bir bilgi vermiştim. Bu yazımda ise alüminyum alaşımları seçim kriteri nedir,istenilen mekanik özelliklere göre alaşım serisi nasıl seçili tablo halinde göstereceğim.
Alüminyum’un yumuşak bir malzeme olduğunu, alaşımlama ve ısıl işlem ile mukavemet özelliklerini geniş bir alanda değiştirilebileceğinden bir önceki yazıda bahsetmiştim. Özellikle ısıl işlem ile bir seriden seçilen grade’i istenilen mekanik özelliklere yaklaştırmak oldukça mümkün. Alüminyum alaşımları seçerken şu özellikler dikkate alınır :
- İşlenebilirlik
- Kaynaklanabilirlik
- Şekillendirilebilirlik
- Korozyon Direnci
- Isı İletimi
- Mukavemet
- Son kullanıcı uygulamaları
Bu özelliklere göre grade’lerde sık kullanılan malzemelerin özellik tablosu;
Al Alaşım | Şekillendirilebilirlik | Kaynaklayabilme | İşleme | Korozyon Direnci | Isı İletimi | Mukavemet | Uygulama Alanları |
1100 | Çok İyi | Çok İyi | İyi | Çok İyi | Var | Düşük | Talaşlı imalat, Torna İşleri |
2011 | İyi | Zayıf | Çok İyi | Zayıf | Var | Yüksek | Talaşlı İmalat İşleri |
2024 | İyi | Zayıf | Zayıf-İyi | Zayıf | Var | Yüksek | Havacılık |
3003 | Çok İyi | Çok İyi | İyi | İyi | Var | Orta | Kimyasal Ekipmanlar |
5052 | İyi | İyi | Zayıf-İyi | Çok İyi | Var | Orta | Denizcilik |
6061 | İyi | İyi | İyi | Çok İyi | Var | Orta | Yapısal Uygulamalar |
6063 | İyi | İyi | Zayıf-İyi | İyi | Var | Orta | Mimari Uygulamalar |
7075 | Zayıf | Zayıf | Zayıf-İyi | Ortalama | Var | Yüksek | Havacılık Uygulamaları |
İhtiyacınız, mekanik tasarımınızın analiz sonuçları, çalışma koşulları gibi bir çok etken alüminyum seçimine etki edecektir. Genel yaklaşım olarak bu tablo kullanılabilir.
Eklemek istediğim önemli bir nokta; seçilen grade’in hangi temper derecesinde olduğu çok önemli. Mesela 6061 malzemenin -O derecesinde olan 6061’in T6 derecesinde akma mukavemeti 2 katından fazlasına gelebiliyor. Temperleme detayları için Alüminyum Temper Dereceleri yazıma göz atabilirsiniz.